Nasze lasy

11.02.2014 | Agnieszka Ciężarek

Zapraszamy do zapoznania się z ogólnymi informacjami na temat charakterystyki przyrodniczej naszego nadleśnictwa i występujących na jego terenie lasów. Informacje szczegółowe znajdują się w dziale "Nasza Praca".

Położenie

Współrzędne geograficzne skrajnie wysuniętych punktów w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa wynoszą:

punkt północny: 18°48΄08˝

50°35΄46˝ długości wschodniej

szerokości północnej

punkt wschodni: 18°57΄51˝

50°21΄15˝ długości wschodniej

szerokości północnej

punkt południowy: 18°41΄52˝

50°17΄41˝ długości wschodniej

szerokości północnej

punkt zachodni: 18°32΄34˝

50°22΄55˝ długości wschodniej

szerokości północnej

Odległość między najbardziej wysuniętym punktem wschodnim i zachodnim w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Brynek wynosi około 30 km, a między punktem północnym i południowym około 33 km.

Obszar Nadleśnictwa Brynek jest zróżnicowany pod względem konfiguracji terenu.

Północna i środkowa część ma charakter wybitnie nizinny, płaski (do wysokości 300m n.p.m.). Południowa część natomiast obejmuje tereny o charakterze wyżynnym, bardziej zróżnicowane, pofałdowane oraz niższe wzniesienia. Wysokość na terenie zasięgu administracyjnego Nadleśnictwa waha się w przedziale od 200-355 m n.p.m.

Najwyżej położone tereny znajdują się w rejonie rezerwatu Segiet, w oddziałach 601, 602, 608, 609.

Klimat

Klimat obszaru Nadleśnictwa zalicza się do umiarkowanych z wyraźnym wpływem klimatu atlantyckiego. Przeważają wilgotne masy powietrza polarno-morskiego znad północnego Atlantyku o częstotliwości występowania w ciągu roku ok. 65%.

Udział poszczególnych kierunków wiatru w ciągu roku jest zmienny.Na omawianym obszarze najczęściej obserwowane są wiatry z sektora zachodniego, głównie z kierunku południowo-zachodniego o frekwencji około 30% i zachodniego około 23%. Stosunkowo najrzadziej pojawiają się wiatry z sektora północnego z kierunków północnego i północno-wschodniego oraz z sektora wschodniego z kierunków wschodniego i południowo-wschodniego. Łączna ich częstość występowania nie przekracza 12%.

Średnia roczna prędkość wiatru w tym rejonie wynosi od około 2,5m/s do 3,5m/s. W zasięgu działania Nadleśnictwa podobnie jak na całej Nizinie Śląskiej najczęściej występują wiatry bardzo słabe o prędkości do 2m/s oraz wiatry słabe o prędkości od 2m/s do 5m/s. Wiatry silne o prędkości 10-15m/s i bardzo silne o prędkości przekraczającej 15m/s pojawiają się sporadycznie

Obszar ten charakteryzuje się znaczną zmiennością zachmurzenia w ciągu roku. Średnia liczba dni słonecznych w roku wynosi około 44, pochmurnych około 207, a z dużym zachmurzeniem 114 dni.

Opady atmosferyczne obok temperatury są jednym z istotniejszych czynników klimatycznych, w znacznym stopniu decydujący o bilansie wodnym. Średnie roczne opady na omawianym terenie są mało zróżnicowane i wahają się od 650 do 780 mm. Są to wartości średnie w stosunku do innych rejonów Polski i wystarczające dla prawidłowego wzrostu praktycznie wszystkich lasotwórczych gatunków drzew.

Zaburzenia w przestrzennym rozkładzie temperatur powietrza wprowadzają duże miasta aglomeracji śląskiej znajdujące się w południowej części Nadleśnictwa, które przyczyniają się do powstania tzw. „miejskiej wyspy ciepła". Ze względu na pokrycie terenu powierzchniami betonowymi, asfaltowymi, emitorami cieplnymi (przemysł, budownictwo) itp. o odmiennych w stosunku do naturalnych – właściwościach cieplnych, obszar ten wyraźnie się wyróżnia na tle niezurbanizowanego otoczenia.

Istotnym elementem charakterystyki klimatycznej jest długość okresu wegetacyjnego. Okres wegetacyjny na obszarze Nadleśnictwa Brynek rozpoczyna się pod koniec marca, a kończy w pierwszej dekadzie listopada i trwa 224 dni rocznie. Średnia temperatura okresu wegetacyjnego wynosi 14,9ºC.

Opisane tu cechy klimatyczne są ogólne dla całego obszaru. Z punktu widzenia hodowli lasu bardzo ważny jest mikroklimat, który może znacznie modyfikować warunki klimatyczne regionu. Mikroklimat kształtują takie czynniki jak: wzniesienie nad poziom morza, mezorelief, skały macierzyste, stan gleby i sposób jej użytkowania oraz rodzaj pokrywy roślinnej, zabudowania i zakłady przemysłowe.

Ważniejszymi rzekami na terenie dawnych obrębów Brynek i Tworóg są Mała Panew i jej dopływ Stoła zasilane z kolei przez mniejsze strumienie np. Graniczna Woda, Brzeźnica, Dębienica. Przez teren dawnego obrębu Wieszowa nie przepływają większe rzeki, natomiast wody są odprowadzane w kierunku Pn. do rzeki Dramy a od Pd. do rzeki Kłodnicy.

W części Pn -Wsch. potoki Segiet i Szarlejka odprowadzają pośrednio wody do rzeki Przemszy, która należy do zlewni rzeki Wisły

Sieć hydrologiczna nadleśnictwa Brynek pozbawiona jest zupełnie naturalnych jezior. Nieliczne, sztuczne zbiorniki są wynikiem działalności antropogenicznej, występując w postaci: stawów rybnych, oczek wodnych, zbiorników poeksploatacyjnych kopalin piasku.

Tereny zasięgu administracyjnego nadleśnictwa można zaliczyć do strefy umiarkowanego i małego zagrożenia powodziowego. Lokalnie występują podtopienia związane z okresowymi wezbraniami rzek na tym terenie.

Najczęściej występującymi typami gleb w N-ctwie są gleby: bielicowe, opadowo-glejowe, rdzawe, brunatne, kulturoziemne oraz murszowate.

Typy siedliskowe lasu, skład gatunkowy i pełnione przez las funkcje

W Nadleśnictwie Brynek stwierdzono występowanie 19 typów siedliskowych lasu, zróżnicowanych pod względem wilgotnościowym i żyznościowym. Największy udział stanowią: BMw – 19 %, Lwyżw – 17 %, BMśw – 14 %, Lwyżśw – 14 %, LMw – 11%, LMśw - 8 % oraz Bśw – 6 %. Stosunkowo liczną grupę stanowią siedliska zajmujące poniżej 1% powierzchni leśnej Nadleśnictwa, są to: BMb, LMb, Lśw, Lw, Ol, OlJ, LŁ, BMwyżśw, OlJwyż, LŁwyż Pozostałe zinwentaryzowane siedliskowe typy lasu: LMwyżśw, LMwyżw zajmują poniżej 5% powierzchni leśnej Nadleśnictwa

Zgodnie z przepisami Ustawy o lasach z dnia 28. 09. 1991 r. celem gospodarki leśnej jest zachowanie warunków do trwałej wielofunkcyjności lasów, ich wszechstronnej użyteczności oraz kształtowania środowiska przyrodniczego.

Realizując cele hodowli i użytkowania lasu przyjmuje się zasadę, że każdy las, w każdym miejscu i czasie pełni jednocześnie różne funkcje.

Wielofunkcyjność lasów Nadleśnictwa jest uwzględniona w przyjętych, na mocy Zarządzeń Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, kategoriach ochronności. Dodatkowo część tych lasów, pomimo braku usankcjonowania prawnego, pełni funkcję lasów wodochronnych wzdłuż rzek i kanałów, oraz na siedliskach wilgotnych i wodochronnych w granicach stref ochronnych ujęć wody.

Obszar Nadleśnictwa Brynek znajduje się w zasięgu naturalnym większości gatunków lasotwórczych. Drzewostany Nadleśnictwa cechują się znacznym zróżnicowaniem gatunkowym – 18 gatunków panujących. Najliczniejszym gatunkiem panującym na powierzchni leśnej zalesionej w drzewostanach Nadleśnictwa Brynek jest sosna pospolita.

Drzewostany sosnowe stanowią 67,70 % powierzchni leśnej zalesionej i niezalesionej Nadleśnictwa (wg gatunków panujących) oraz 72,44 % całkowitego zapasu.

Drzewostany brzozowe stanowią 10,99 % powierzchni leśnej oraz 10,32 % zapasu.

Drzewostany dębowe stanowią 10,78 % powierzchni leśnej oraz 9,29 % zapasu.

Drzewostany bukowe stanowią 2,54% powierzchni leśnej oraz 2,61% zapasu.

Drzewostany świerkowe stanowią 1,61% powierzchni leśnej oraz 1,45% zapasu.

Drzewostany olchowe stanowią 1,69 % powierzchni leśnej oraz 1,80 % zapasu.

Drzewostany z dębem czerwonym stanowią 0,70 % powierzchni leśnej oraz 0,48 % zapasu.

Drzewostany modrzewiowe stanowią 0,44 % powierzchni leśnej oraz 0,35 % zapasu.

Przyczyną zmniejszenia się udziału sosny w drzewostanach jest stosowanie rębni złożonych i wprowadzanie gatunków domieszkowych. Jest to prawidłowa tendencja związana z dostosowaniem składów gatunkowych drzewostanów do siedlisk. Kolejnym pozytywnym sygnałem jest zmniejszanie się powierzchni drzewostanów topolowych i olszy szarej powodowany likwidacją dawnych plantacji drzew szybko rosnących.

W związku z przebudową drzewostanów obserwowany jest wzrost udziału cennych gatunków takich jak: buk, klon, jawor, jodła.

Głównymi przyczynami uszkodzeń drzewostanów w Nadleśnictwie Brynek są: zwierzyna, owady, grzyby, emisje przemysłowe, czynniki klimatyczne, czynniki antropogeniczne, zakłócenia stosunków wodnych oraz pożary

Aufruf »

Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Projekt adaptacji do zmian klimatu na terenach nizinnych - kontynuacja

18.04.2025 | Krystyna Jagiełło-Leńczuk

Tytuł projektu:

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Podmioty realizujące projekt:

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

Okres realizacji:

2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m³ oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m³ (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł

#FunduszeUE

Aufruf »