ochrona lasu
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
· biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
· abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
· antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Przeczytaj więcej o ochronie lasu
Zagrożenia biotyczne
W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Brynek istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (sosna, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem sosnowcem
W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Brynek istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (sosna, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem sosnowcem. Stosujemy różne metody: mechaniczne, np. okopanie uprawy rowkiem izolacyjnym, wykopanie na takiej uprawie dołków chwytnych, do których dodatkowo wkładane są środki wabiące, a zwabione tam szkodniki są niszczone, oraz chemicznie – uprawę trzeba opryskać roztworem insektycydu.
W uprawach i młodnikach iglastych pewne zagrożenie stwarza smolik znaczony. Ograniczenie jego liczebności polega na usuwaniu i niszczeniu zasiedlonych drzewek.
Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi(liściożernymi), takimi jak osnuja gwiaździsta, brudnica mniszka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak, boreczniki i zawodnica świerkowa. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników sosny czy świerka.
Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych(uszkadzających drewno) takich jak cetyńce, korniki i przypłaszczek granatek. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych, terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu, a w razie jego pozostawania w lesie w okresie wiosennym i letnim – korowaniem i wykładaniem pułapek wabiących.
Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę.
Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, łoś), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie sosny osłonkami plastikowymi. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte drzewa na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.
Zagrożenia antropogeniczne
Lasy Nadleśnictwa Brynek charakteryzują się najwyższym, I stopniem zagrożenia pożarowego. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.
Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00 i 13.00. Przy wystąpieniu III (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00 poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu.
Przez tereny leśne nadleśnictwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – drogi krajowe i wojewódzkie oraz linia kolejowa, co przyczynia się do zwiększenia zagrożenia pożarowego. Problemem jest także bliskie sąsiedztwo wsi oraz łąk i pastwisk, z których część jest wiosną wypalana przez miejscową ludność.
Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie.Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.
Nadleśnictwo Brynek posiada system ochrony przeciwpożarowej złożony z punktu alarmowo-dyspozycyjnego w biurze nadleśnictwa oraz dostrzegalni przeciwpożarowej. W okresie wysokiego zagrożenia pożarowego organizowane są także patrole samochodowe. Przy siedzibie nadleśnictwa zlokalizowane jest lądowisko dla helikopterów w miejscowości Brynek, gdzie stacjonują helikoptery patrolowo-gaśnicze pozostający do dyspozycji RDLP w Katowicach. Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest sieć dojazdów pożarowych oraz punktów czerpania wody w celu zaopatrzenia w wodę samochodów gaśniczych. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.
Asset Publisher
Zabiegi ochronne przeciwko osnui gwiaździstej
Zabiegi ochronne przeciwko osnui gwiaździstej
W maju w wybranych nadleśnictwach RDLP w Katowicach prowadzone będą zabiegi ograniczające masowe występowanie osnui gwiaździstej. Ten zabieg to konieczność, pozwalająca zachować trwałość lasów.
Osnuja gwiaździsta jest błonkówką, czyli owadem o błoniastych i przezroczystych skrzydłach. Jej larwy żywią się igłami sosny, początkowo starszych roczników, a następnie igłami majowymi. Larwy osnui gwiaździstej osiągają wielkość zaledwie 5 -20 mm. Mogą jednak pojawiać się w takich ilościach, że w efekcie ich intensywnego żerowania pędy sosen na setkach hektarów zostają ogołocone z igieł.
My leśnicy jesteśmy zobligowani prawem do zachowania trwałości lasów i wykonując systematyczne prace prognostyczne, posiadamy informacje o możliwości masowych pojawów owadów liściożernych. W przypadku m.in. osnui służą do tego jesienne poszukiwania larw w ściółce i wierzchniej warstwie gleby. Ten i kolejne etapy prognostyczne (liczenie jaj w koronach) nadzorują wyspecjalizowane Zespoły Ochrony Lasu (ZOL).
W leśnictwie stosowane jest dużo działań biologicznych o charakterze profilaktycznym i ochronnym. Najistotniejsze to wzmacnianie odporności drzewostanów, polegające na dostosowywaniu ich składu gatunkowego do warunków przyrodniczych, różnicowaniu struktury gatunkowej i wiekowej. Ich efekty będziemy jednak obserwować dopiero po wielu latach.
Przekroczone liczby krytyczne (liczba owadów wskazująca na możliwość powstania gołożerów) są jednak sygnałem, że jedyną możliwością ograniczenia populacji jest zabieg z zastosowaniem środków ochrony roślin. To ważne - zabiegi ograniczające z użyciem środków ochrony roślin i wykorzystaniu aparatury lotniczej nie są prewencją i nie odbywają się „na wszelki wypadek”. Dochodzi do nich wyłącznie w sytuacji realnego zagrożenia drzewostanów.
Planowany zabieg jest organizowany wypełniając przepisy prawa, m. In. Podlega zgłoszeniu min. 40 dni wcześniej do Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Do ostatniego dnia szczegółowo opisana powierzchnia jest weryfikowana: na wypadek zmian pogody, załamania się gradacji, np. w efekcie działalności naturalnych wrogów owadów.
Leśnicy na konkretnych powierzchniach wykonują jeden zabieg w roku, w przeciwieństwie do upraw rolnych traktowanych środkami ochrony roślin wielokrotnie w sposób totalny. Celem leśników nie jest całkowite wyeliminowanie wybranych owadów a ograniczenie ich populacji, która mogłaby zagrozić trwałości lasu. Owady, których populacje są ograniczane stanowią naturalny składnik ekosystemów.
Zabiegi ochronne wykonywany jest przy użyciu samolotu lub śmigłowca. Dzięki temu można go przeprowadzić w krótkim czasie i na dużej powierzchni. Lotnicze systemy nawigacji satelitarnej pozwalają na dużą precyzję i zapobiegawcze wyłączenie z oprysku stref buforowych: od pasiek, dróg krajowych, zbiorników i cieków wodnych.
Oprysk lotniczy jest też najmniejszym zagrożeniem dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Samolot rozpyla drobną mgiełkę, która osiada wysoko w koronach drzew. Do dna lasu dostaje się zaledwie 3-4% cieczy roboczej. Badania potwierdzają, że organizmy żyjące na dnie lasu pozostają bezpieczne. Niemniej naszym obowiązkiem jest wprowadzanie zakazu wstępu do lasu na czas wykonywania zabiegu. Informacja jest udostępniana także innymi kanałami.
Ze względów zapobiegawczych preparat rozpyla się wyłącznie rano albo o zmierzchu, kiedy pszczoły i inne owady są najmniej aktywne. Przy bezwietrznej pogodzie, by uniknąć znoszenia drobnej mgiełki na inne obszary.
Wszystkie środki ochrony roślin, również ten używany przeciwko osnui gwiaździstej, muszą posiadać rejestrację do konkretnych zastosowań w leśnictwie, zgodną z normami UE i krajowymi. Lasy Państwowe są też kontrolowane na okoliczność stosowania środków ochrony roślin. Począwszy od zakupów, składowania aż po utylizację pustych opakowań – wszystko podlega rygorystycznym regułom.
Warto też dodać, że Lasy Państwowe finansują szereg badań nad wykorzystaniem do zwalczania szkodliwych owadów ich naturalnych wrogów drapieżników czy też pasożytów.
