Ścieżka edukacyjno – przyrodnicza: „Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek”
 

Projekt małej retencji jest jednym z priorytetowych zadań realizowanych w ostatnich latach przez Lasy Państwowe. Dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich w Nadleśnictwie Brynek wybudowano nowe zbiorniki wodne, powstał obszar mokradłowy, a także zrealizowano zadanie unikatowe na skalę krajową – renaturalizację rowu Potempa – Świniowice.
Głównym celem projektu małej retencji realizowanej w Lasach Państwowych jest prowadzenie kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi.

<Film>

Aby przybliżyć społeczeństwu termin małej retencji dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach powstała nowa ścieżka edukacyjno – przyrodnicza „Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek”.

Przystanek nr. 1. Zbiornik Źródełko leśnictwo Nowa Wieś oddział 164 l.

Zbiornik Źródełko został wybudowany w 2021 roku, nieopodal cieku Dębienica. Powierzchnia lustra wody wynosi  1,1 ha. Ilość wody jaką udało się zretencjonować to aż 14 100 m3, maksymalna głębokość zbiornika wynosi 1,2 m.  

Na środku zbiornika znajduje się wyspa o powierzchni 150m², która jest ostoją i miejscem lęgowym dla ptactwa wodnego.

Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/Axa12tDYJs2UNfVn7

Tematem przewodnim przystanku jest ptactwo wodno – błotne.

Obiekty które powstały w ramach programu Małej Retencji Nizinnej w znacznym stopniu przyczyniają się do tworzenia optymalnych warunków bytowania dla ptactwa wodno-błotnego. Naturalna, pofalowana linia brzegowa oraz wyspy zachęcają ptactwo do zasiedlania tych terenów i wyprowadzania lęgów. 

Najmłodsi odwiedzający ścieżkę mogą zapoznać się z postacią żurawia zwyczajnego – w formie dużej układanki - przesuwanki.

Przystanek nr. 2. Zbiornik Groszowy leśnictwo Krywałd oddział 71 l.

Zbiornik Groszowy został wybudowany w 2019 roku. Powierzchnia lustra wody wynosi  1,3 ha, a głębokość osiąga poziom 2 metrów. Ilość wody jaką udało się zretencjonować to 12 100 m3.

W środkowej części zbiornika znajduje się wyspa o powierzchni 20 arów, mająca na celu zwiększenie bioróżnorodności oraz stworzenie komfortowych warunków do gniazdowania ptaków.

Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/DEUvZAVVXwwaEkR5A

Tematem przewodnim przystanku są ssaki leśne. 

Dzięki obiektom powstałym podczas realizacji projektu małej retencji nizinnej, wszystkie leśne zwierzęta mają nieograniczony dostęp do wody. Jest to niezwykle istotne w okresach suszy, gdy inne drobne cieki wodne i rowy są jej pozbawione.  

Tablica znajdująca się na przystanku przedstawia najbardziej popularne i rozpoznawalne gatunki ssaków leśnych.  

Do pogłębienia i utrwalenia wiedzy o leśnych ssakach, które możemy spotkać w lasach Nadleśnictwa Brynek służy urządzenie edukacyjne – tropy zwierząt leśnych. W ciekawy sposób zostały przedstawione podstawowe informacje na temat takich gatunków jak: jeleń, dzik, lis, wiewiórka, łoś, sarna, zając, borsuk.  

Przystanek nr. 3. Obszar mokradłowy Żabi staw leśnictwo Strzybnica  oddział 397c

Obszar mokradłowy lub inaczej nazywany obszar wodno-błotny powstał w 2019 roku z przekształcenia czterech dawnych czasz stawów, zasilany jest wodami opadowymi. Całkowita powierzchnia obszaru to 2,19 ha.

Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/yE9sTdPJexfg7NUf8

Tematem przewodnim przystanku są płazy.

Nowopowstałe obiekty retencjonujące wodę jak i zmniejszające ryzyko pożarowe, są dogodnym miejscem do bytowania jak i rozrodu płazów, wpływają korzystnie na zwiększanie się populacji tych cennych gatunków zwierząt.
 

Przystanek nr. 4. Modernizacja rowu Potempa – Świniowice leśnictwa Potempa / Świniowice.

Renaturalizację rowu wykonano na długości ponad 4,44 km w 2020 roku. Prace które zostały wykonane to m.in. wykoszenie i wygrabienie pasa koryta rowu, usunięcie powalonych drzew, zatorów i namulisk. Na całej długości wykonano 30 progów drewnianych z wypadem z foszów dębowych i narzutu kamiennego w celu stabilizacji dna oraz zatrzymania wody w korycie rowu oraz 3 szt. gurtów drewnianych wraz z narzutem kamiennym w celu stabilizacji dna i wykluczenia erozji dennej. Z uwagi na zły stan techniczny wykonano także przebudowę 3 szt. istniejących przepustów.

Lokalizacja-> https://goo.gl/maps/tfNnfMhSp3JzzQbs8

Tematem przewodnim przystanku są gady.

W pobliżu zbiorników wodnych, na terenach podmokłych idealne miejsce do bytowania jak i rozrodu znajdują także gady. Do najczęściej spotykanych  w naszych lasach należą: jaszczurka żyworodna, padalec, żmija zygzakowata i  zaskroniec.