Grzyby
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?
Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy znaleziony grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.
Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.
W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.
Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?
Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu: na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.
Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?
To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.
Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.
Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?
Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.
Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.
Asset Publisher
Życzenia Noworoczene od kolegi Z. Burzyńskiego do których dołącza się cała załoga Nadleśnictwa Brynek
Życzenia Noworoczene od kolegi Z. Burzyńskiego do których dołącza się cała załoga Nadleśnictwa Brynek
Wszystkim chcemy przekazać Życzenia Noworoczne od naszego kolegi Zygmunta Burzyńskiego, który jak sam o sobie mówi z przekąsem, że nie jest naszym starszym kolegą, a tylko trochę wcześniej urodzony niż my.
Do tych życzeń dołącza się cała załoga Nadleśnictwa Brynek.
„Na progu 2021 roku”
Zygmunt Burzyński, „Brynkowiak” - 98 letni emeryt Katowickiej Dyrekcji Lasów Państwowych członek Polskiego Towarzystwa Leśnego, Klubu Sygnalistów, honorowy członek Klubu Wabiarzy
Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi,
Jezus w Betlejem nam się narodził.
Trwa pandemia, są zakazy,
w domach żeśmy pozostali,
abyśmy koronawirusa nie złapali.
Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele!
Pandemia koronawirusa to sprawiła,
żadnych spotkań,
nasze życie przewróciła,
- wprost na głowie wszystko postawiła.
W domach naszych, w duszy, do Boga się modlimy,
prosząc by wędrując wszedł do naszej leśnej krainy.
Pobłogosławił uczniów, studentów, leśników,
myśliwych, emerytów, sygnalistów i wabiarzy,
- ich przyjaciół i rodziny.
Niechaj Was, Waszych bliskich, Wasze rody
omijają wszelkie troski i choroby.
Pamiętajcie o tradycji i o tych co przed Wami ją tworzyli,
niechaj z Wami się radują i z Wami żyją Wasi pracownicy
i Ci wcześniej urodzeni - dziś nie młodzi emeryci,
oraz Ci młodzi co się jeszcze nie wyszumieli,
Ci po mieczu oraz Ci po kądzieli.
Chciałbym aby wszyscy teraz o tym pamiętali,
że nie będą wiecznie młodzi, zdrowi i ciągle na fali.
Kiedy jest się młodym pełne ideałów są nasze głowy.
Ale czy jest wśród nas kto nie wie który, że jajko staje się mądrzejsze od tej co je zniosła kury?
A gdy jajku ktoś mówi i wzrośnie tego jajka wielka buta, to uwierzy że mądrzejsze jest od kury i koguta.
Niechaj wiec pomyśli jeśli nawet ma dwa żółtka,
że jego droga zawodowa i życiowa także może być już krótka.
Jeśli dobrze pracujesz, więcej niż musisz,
i do tego z pasją - jak wzór dla innych, winniśmy Cię chwalić i Ci przyklasnąć.
Rzecz to wszystkim znana chociaż także niecodzienna i nie zawsze doceniana,
jak w przyrodzie tak i w życiu zmiana czasem jest potrzebna.
Niechaj władze jeśli muszą, zmian kadrowych merytorycznie dokonują,
wtedy podwładni się nie stresują i z pożytkiem dla wszystkich lepiej pracują.
Kiedy w drzewostanie prawidłowo robisz cięcia sanitarne,
to usuwasz najpierw drzewa martwe, chore, pozostawiasz zdrowe,
bo to będą może właśnie te drzewa przyszłościowe.
Chociaż już po Wigilii, w rożnych kulturach i obrzędach trwają jeszcze ciągle Święta.
Przed Nami roku 2020 zakończenie, Sylwester, Nowy 2021 Rok i Trzej Królowie.
Mędrcy Świata – Monarchowie, na razie zamknięte granice,
w swych pałacach pozostańcie, jest pandemia, trwa walka o życie.
Mirrę, kadzidło i wasze złoto
za rok przyjmiemy z ochotą,
wtedy gdy do nas przyjedziecie
może już w czystej Wiśle swe wielbłądy napoicie.
Nie karnawał i zabawy lecz pandemia i termin szczepień mamy teraz w głowie,
czas zadumy, spokoju i własnego z życiem swoim jego rozliczenia.
Pokory, życzliwości, i ludzkiego wzajemnego przebaczenia,
urazy do bliźnich w swojej duszy na wiek wieków nie chowajmy,
rękę do przebaczenia i zgody pierwsi wyciągajmy.
Każdy z nas w życiu mniej lub więcej zgrzeszył i nie jest bez żadnej winy.
Gdy bliźnim wybaczymy, Bóg także nam wybaczy, zmaże nasze winy.
Pochylić się nad nami Boże chciej,
spokój i wiarę w nasze dusze wlej.
Bo spokoju, miru wszystkim nam potrzeba,
jak głodnemu biedakowi kawałeczka chleba.
Złośliwości, waśnie i konflikty na bok już odłóżmy,
restrykcjom i zarządzeniom bądźmy więc posłuszni.
Tym, którzy Nas leczą i ratują nasze życie nie przeszkadzajmy,
własnego i bliźnich życia nie narażajmy,
o starszych poprzednikach nie zapominajmy.
Egoistom Bóg powie, grożąc swoim wielkim palcem:
„Nie kpij byś nie poległ w tej niebezpiecznej i nierównej walce”.
Choć jesteście różnych opcji i różnicie się też wiekiem,
bądź dla wszystkich, Przyjacielu, życzliwym, mądrym bądź człowiekiem.
Krytykować i potępiać wszyscy wszystkich chcemy,
lecz doradzić nie umiemy.
Jeśli pomysł lepszy antykoronawirusowy masz w swojej głowie
jadąc ze skargami do Brukseli,
podziel się z innymi uczonymi w całej Europie.
Jest czas trudny, czas pandemii i do tego zima,
każdy zdrowy i żywy do Świąt Wielkanocnych niech wytrzyma.
Niepotrzebne nam są manifestacje
i miejsc uświęconych wiarą i tradycją profanacje,
ani też inne zadymy,
żyjmy w spokoju z szacunkiem i tolerancją dla innych.
W wierszyku „Na straganie w dzień targowy” Brzechwa uczył dzieci zgody:
po co nam te kłótnie, spory głupie i tak skończymy wszyscy w zupie (warzyw spory).
Za dni kilkanaście, w styczniu jeśli Bóg pozwoli już rozpocznę mego życia 99 wiosnę,
chociaż teraz coraz trudniej jest mi oddychać i funkcjonować,
w myślach wyobraźni chciałbym z Wami przyjaciele kiedyś razem się spotkać.
Za miesięcy kilka, może latem usiądziemy razem
gdzieś w kolibie czy też innej chacie,
powspominamy pośpiewamy, pobiesiadujemy
a Wy przyjaciele tam wszyscy zagracie.
O tych co przed nami wcześniej z tego świata już odeszli
wspomnimy w modlitwie i w naszej dla nich pieśni.
Teraz będąc w przymusowej, ogólnonarodowej izolacji,
szanujmy ratujących nas i nasze życie w tej trudnej sytuacji.
Stosujmy się do rygorów oraz zaleceń i ich przestrzegajmy,
miejmy rozum i tym którzy za nas myślą i ratują nie przeszkadzajmy.
Przyjaciele jeszcze trochę pocierpimy,
potem ręce sobie podamy i się uściśniemy,
żadnych uraz, do rzetelnej pracy się weźmiemy
i gospodarkę odbudowywać będziemy.
Ale w wielkiej światowej trwodze i bojaźni,
nie zapominajmy też o naszej przyjaźni.
Jak nas w domu, chociaż przedwojennej podstawowej szkole nauczali,
starszym pomagać, szanować, o nich pamiętać nie tylko na jakiejś gali.
W czasie wojny światowej ja i moje pokolenie się cieszyło,
że po kolejnym dniu na świecie jeszcze żyło.
Okupanci niemieccy i sowieccy kościoły dewastowali, szkoły pozamykali,
aresztowanych nauczycieli, księży, leśników, inteligencję w obozach i gułagach mordowali.
Żadnych szkół, nabożeństw, sakramentów dla nas wtedy, ani zabaw nie było.
Jak nas w dzieciństwie nauczono, dorosły i każde dziecko bez Kościoła, w duszy do Boga się modliło,
za każdy dzień życia prośby i dzięki zanosiło.
Nie było też niedzieli z palmami ani Wielkanocy i Święconego,
bo zresztą nie miał kto poświęcić i nie było czego.
Ogólnie nie było Wigilii i świąt Bożego Narodzenia, Sylwestra czy też roku zakończenia.
Gospodarkę naszą, nasz majątek narodowy Niemcy i Sowieci porozkradali,
bez żadnych apeli czy nakazów myśmy po wojnie Polskę odbudowywali,
Niech więc przyjaciele nie pomstują i nie narzekają,
bo nikogo dziś nie aresztują ani do nikogo nie strzelają.
Jeśli Bóg pozwoli może za kilka miesięcy razem się spotkamy,
bo przecież dla nas i potomnych tyle dobrego do zrobienia jeszcze mamy.
Niechaj władze nasze lasami i łowiectwem oraz ich nauczaniem mądrze zarządzają –
wszak przyszłość narodu i nasz majątek narodowy w swoich rękach mają.
Chociaż wiekiem i stanem zdrowia przymuszony jestem do domowej kwarantanny,
staram się coś robić i snuć na przyszłość różne plany.
Do lekarskich zaleceń codziennie rzetelnie się stosuję,
ale w mojej już prawie, za dni kilka, 99 wiośnie życia jak przed rokiem nie funkcjonuję,
może dochodzę teraz właśnie do progu starości.
Choć nie jestem żadnym celebrytą, ani vipem,
tylko 98 letnim Katowickiej Dyrekcji Lasów emerytem,
wszystkim ludziom następcom rajskiego Adama i Ewy,
najlepsze życzenia świąteczne i noworoczne złożyć się należy.
Szczęść Wam Boże i Darz Bór,
Grają sygnaliści i śpiewa leśnych ptasząt licznych chór.
Niechaj lepsze, dobre wiatry nam zawieją,
patrzmy w przyszłość z wielką wiarą i nadzieją.
Niech najbliżsi Was wspierają, dzieci, wnuki i przodkowie Wasi
niech Wam radość dają.
Święty Gwalbert, Eustachy, Hubert i Franciszek
niech zasiądą potem z Wami razem do łowieckiej - leśnej misy.
Po pandemii i chorobach po szczepieniu, jeśli na to Bóg pozwoli
założę klub tych wcześniej urodzonych.
Tych do 95 lat będzie obowiązywał
kandydacki roczny staż.
Z hymnem na ustach myśmy przyszłością narodu,
przygotuj się do niej przyjacielu już za młodu.
Choć żadnych odznaczeń i uprawnień nie nabyłem i jestem ciągle w wieku długowieczności dochodząc teraz dość szybko do progu starości
– przesyłam wszystkim Przyjaciołom, ale także naszym przeciwnikom ogrom serdeczności i życzliwości.
Niechaj wszyscy żywi, zdrowi czas pandemii przeżyją, razem do pracy się wezmą, rękawy zawiną.
Szczęść Boże, Darz Bór!
Dziękuje za cierpliwość, wyrozumiałość i krytykę.
Sosnowiec, grudzień 2020
Zygmunt Burzyński (kontakt tel. 660 662 866)
