Nasze lasy

Zapraszamy do zapoznania się z ogólnymi informacjami na temat charakterystyki przyrodniczej naszego nadleśnictwa i występujących na jego terenie lasów. Informacje szczegółowe znajdują się w dziale "Nasza Praca".

Położenie

 
Współrzędne geograficzne skrajnie wysuniętych punktów w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa wynoszą:
punkt północny:   18°48΄08˝
50°35΄46˝ długości wschodniej
szerokości północnej
punkt wschodni:   18°57΄51˝
50°21΄15˝ długości wschodniej
szerokości północnej
punkt południowy:   18°41΄52˝
50°17΄41˝ długości wschodniej
szerokości północnej
punkt zachodni: 18°32΄34˝
50°22΄55˝ długości wschodniej
szerokości północnej
 
Odległość między najbardziej wysuniętym punktem wschodnim i zachodnim w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Brynek wynosi około 30 km, a między punktem północnym i południowym około 33 km.
Obszar Nadleśnictwa Brynek jest zróżnicowany pod względem konfiguracji terenu. 
Północna i środkowa część ma charakter wybitnie nizinny, płaski (do wysokości 300m n.p.m.). Południowa część natomiast obejmuje tereny o charakterze wyżynnym, bardziej zróżnicowane, pofałdowane oraz  niższe wzniesienia. Wysokość na terenie zasięgu administracyjnego Nadleśnictwa  waha się w przedziale od 200-355 m n.p.m.
Najwyżej położone tereny znajdują się w rejonie rezerwatu Segiet, w oddziałach 601, 602, 608, 609. 
 

Klimat  

 
 
Klimat obszaru Nadleśnictwa zalicza się do umiarkowanych z wyraźnym wpływem klimatu atlantyckiego. Przeważają wilgotne masy powietrza polarno-morskiego znad północnego Atlantyku o częstotliwości występowania w ciągu roku ok. 65%. 
 
Udział poszczególnych kierunków wiatru w ciągu roku jest zmienny.Na omawianym obszarze najczęściej obserwowane są wiatry z sektora zachodniego, głównie z kierunku południowo-zachodniego o frekwencji około 30% i zachodniego około 23%. Stosunkowo najrzadziej pojawiają się wiatry z sektora północnego z kierunków północnego i północno-wschodniego oraz z sektora wschodniego z kierunków wschodniego i południowo-wschodniego. Łączna ich częstość występowania nie przekracza 12%.
Średnia roczna prędkość wiatru w tym rejonie wynosi od około 2,5m/s do 3,5m/s. W zasięgu działania Nadleśnictwa podobnie jak na całej Nizinie Śląskiej najczęściej występują wiatry bardzo słabe o prędkości do 2m/s oraz wiatry słabe o prędkości od 2m/s do 5m/s. Wiatry silne o prędkości 10-15m/s i bardzo silne o prędkości przekraczającej 15m/s pojawiają się sporadycznie 
 
Obszar ten charakteryzuje się znaczną zmiennością zachmurzenia w ciągu roku. Średnia liczba dni słonecznych w roku wynosi około 44,  pochmurnych około 207, a z dużym zachmurzeniem 114 dni.
 
Opady atmosferyczne obok temperatury są jednym z istotniejszych czynników klimatycznych, w znacznym stopniu decydujący o bilansie wodnym. Średnie roczne opady na omawianym terenie są mało zróżnicowane i wahają się od 650 do 780 mm. Są to wartości średnie w stosunku do innych rejonów Polski i wystarczające dla prawidłowego wzrostu praktycznie wszystkich lasotwórczych gatunków drzew.
 
Zaburzenia w przestrzennym rozkładzie temperatur powietrza wprowadzają duże miasta aglomeracji śląskiej znajdujące się w południowej części Nadleśnictwa, które przyczyniają się do powstania tzw. „miejskiej wyspy ciepła". Ze względu na pokrycie terenu powierzchniami betonowymi, asfaltowymi, emitorami cieplnymi (przemysł, budownictwo) itp. o odmiennych w stosunku do naturalnych – właściwościach cieplnych, obszar ten wyraźnie się wyróżnia na tle niezurbanizowanego otoczenia.
 
Istotnym elementem charakterystyki klimatycznej jest długość okresu wegetacyjnego. Okres wegetacyjny na obszarze Nadleśnictwa Brynek rozpoczyna się pod koniec marca, a kończy w pierwszej dekadzie listopada i trwa 224 dni rocznie. Średnia temperatura okresu wegetacyjnego wynosi 14,9ºC.
 
Opisane tu cechy klimatyczne są ogólne dla całego obszaru. Z punktu widzenia hodowli lasu bardzo ważny jest mikroklimat, który może znacznie modyfikować warunki klimatyczne regionu. Mikroklimat kształtują takie czynniki jak: wzniesienie nad poziom morza, mezorelief, skały macierzyste, stan gleby i sposób jej użytkowania oraz rodzaj pokrywy roślinnej, zabudowania i zakłady przemysłowe.
 
Ważniejszymi rzekami na terenie dawnych obrębów Brynek i Tworóg są Mała Panew i jej dopływ Stoła zasilane z kolei przez mniejsze strumienie np. Graniczna Woda, Brzeźnica, Dębienica. Przez teren dawnego obrębu Wieszowa nie przepływają większe rzeki, natomiast wody są odprowadzane w kierunku Pn. do rzeki Dramy a od Pd. do rzeki Kłodnicy. 
W części Pn -Wsch. potoki Segiet i Szarlejka odprowadzają pośrednio wody do rzeki Przemszy, która należy do zlewni rzeki Wisły
Sieć hydrologiczna nadleśnictwa Brynek pozbawiona jest zupełnie naturalnych jezior. Nieliczne, sztuczne zbiorniki są wynikiem działalności antropogenicznej, występując w postaci: stawów rybnych, oczek wodnych, zbiorników poeksploatacyjnych kopalin piasku. 
Tereny zasięgu administracyjnego nadleśnictwa można zaliczyć do strefy umiarkowanego i małego zagrożenia powodziowego. Lokalnie występują podtopienia związane z okresowymi wezbraniami rzek na tym terenie.
Najczęściej występującymi typami gleb w N-ctwie są gleby: bielicowe, opadowo-glejowe, rdzawe, brunatne, kulturoziemne oraz murszowate.
 

Typy siedliskowe lasu, skład gatunkowy i pełnione przez las funkcje

 
W Nadleśnictwie Brynek stwierdzono występowanie 19 typów siedliskowych lasu, zróżnicowanych pod względem wilgotnościowym i żyznościowym. Największy udział stanowią: BMw – 19 %, Lwyżw – 17 %, BMśw – 14 %, Lwyżśw – 14 %, LMw – 11%,  LMśw - 8 % oraz Bśw – 6 %. Stosunkowo liczną grupę stanowią siedliska zajmujące poniżej 1% powierzchni leśnej Nadleśnictwa, są to: BMb, LMb, Lśw, Lw, Ol, OlJ, LŁ, BMwyżśw, OlJwyż, LŁwyż Pozostałe zinwentaryzowane siedliskowe typy lasu: LMwyżśw, LMwyżw zajmują poniżej 5% powierzchni leśnej Nadleśnictwa
Zgodnie z przepisami Ustawy o lasach z dnia 28. 09. 1991 r. celem gospodarki leśnej jest zachowanie warunków do trwałej wielofunkcyjności lasów, ich wszechstronnej użyteczności oraz kształtowania środowiska przyrodniczego.
Realizując cele hodowli i użytkowania lasu przyjmuje się zasadę, że każdy las, w każdym miejscu i czasie pełni jednocześnie różne funkcje.
Wielofunkcyjność lasów Nadleśnictwa jest uwzględniona w przyjętych, na mocy Zarządzeń Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, kategoriach ochronności. Dodatkowo część tych lasów, pomimo braku usankcjonowania prawnego, pełni funkcję lasów wodochronnych wzdłuż rzek i kanałów, oraz na siedliskach wilgotnych i wodochronnych w granicach stref ochronnych ujęć wody.
Obszar Nadleśnictwa Brynek znajduje się w zasięgu naturalnym większości gatunków lasotwórczych. Drzewostany Nadleśnictwa cechują się znacznym zróżnicowaniem gatunkowym – 18 gatunków panujących. Najliczniejszym gatunkiem panującym na powierzchni leśnej zalesionej w drzewostanach Nadleśnictwa Brynek jest sosna pospolita. 
Drzewostany sosnowe stanowią 67,70 % powierzchni leśnej zalesionej i niezalesionej Nadleśnictwa (wg gatunków panujących) oraz 72,44 % całkowitego zapasu.
Drzewostany brzozowe stanowią 10,99 % powierzchni leśnej oraz 10,32 % zapasu.
Drzewostany dębowe stanowią 10,78 % powierzchni leśnej oraz 9,29 % zapasu.
Drzewostany bukowe stanowią 2,54% powierzchni leśnej oraz 2,61% zapasu.
Drzewostany świerkowe stanowią 1,61% powierzchni leśnej oraz 1,45% zapasu.
Drzewostany olchowe stanowią 1,69 % powierzchni leśnej oraz 1,80 % zapasu.
Drzewostany z dębem czerwonym stanowią 0,70 % powierzchni leśnej oraz 0,48 % zapasu.
Drzewostany modrzewiowe stanowią 0,44 % powierzchni leśnej oraz 0,35 % zapasu.
Przyczyną zmniejszenia się udziału sosny w drzewostanach jest stosowanie rębni złożonych i wprowadzanie gatunków domieszkowych. Jest to prawidłowa tendencja związana z dostosowaniem składów gatunkowych drzewostanów do siedlisk. Kolejnym pozytywnym sygnałem jest zmniejszanie się powierzchni drzewostanów topolowych i olszy szarej powodowany likwidacją dawnych plantacji  drzew szybko rosnących.
W związku z przebudową drzewostanów obserwowany jest wzrost udziału cennych gatunków takich jak: buk, klon, jawor, jodła. 
Głównymi przyczynami uszkodzeń drzewostanów w Nadleśnictwie Brynek są: zwierzyna, owady,  grzyby, emisje przemysłowe, czynniki klimatyczne, czynniki antropogeniczne, zakłócenia stosunków wodnych oraz pożary

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Akcja "Majówka 25"

Akcja "Majówka 25"

Rozpoczynamy ogólnopolską akcję pod kryptonimem „Majówka 25”. W dniach od 29 kwietnia do 9 maja 2025 br. Straż Leśna na terenie całej Polski, w tym na terenie RDLP w Katowicach, będzie prowadzić wzmożone działania ukierunkowane na zwalczanie i przeciwdziałanie szkodnictwu leśnemu na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Lasy są ogólnodostępne dla społeczeństwa. Ogromnie cieszy nas fakt, że od lat służą jako popularne miejsce wypoczynku i rekreacji, zwłaszcza w czasie wolnym od pracy. Nie bez powodów akcja będzie prowadzona w okresie tzw. "majówki". W tym terminie obserwujemy zwiększoną liczbę osób odwiedzających lasy. Ważne jest, aby umożliwić społeczeństwu bezpieczny i komfortowy wypoczynek w lesie oraz zminimalizować przypadki łamania obowiązujących przepisów prawa.

Aby zapewnić możliwość bezpiecznego korzystania z lasu i ochronę zasobów przyrodniczych, Straż Leśna będzie prowadzić wzmożone działania kontrolno-prewencyjne na najczęściej uczęszczanych szlakach turystycznych oraz w rejonach występowania lokalnych atrakcji turystycznych, z uwzględnieniem miejsc najbardziej narażonych na przejawy szkodnictwa leśnego.

Jakie działania będziemy prowadzić?

Strażnicy Leśni, we współpracy z uprawnionymi służbami, w szczególności z Policją, Strażą Graniczną, Państwową Strażą Łowiecką i Rybacką, będą egzekwować od osób przebywających na terenach leśnych zachowania stojące w zgodzie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie. W szczególności będą reagować na wszelkie naruszenia przepisów przeciwpożarowych, które mogą przyczynić się do powstania pożaru, a także działania utrudniające prowadzenie akcji ratowniczych lub ewakuacji, takie jak nielegalne wjazdy samochodami do lasu czy zastawianie dróg leśnych. W swoich działaniach Straż Leśna będzie korzystała z nowoczesnego sprzętu, pomagającego wykryć osoby łamiące prawo - z fotopułapek, kamer oraz dronów.

Apelujemy o rozwagę

Nasze lasy są dostępne dla społeczeństwa nie tylko w majówkę, ale przez cały rok. Można z nich korzystać na wiele sposobów - od rodzinnych spacerów, różnego rodzaju aktywności sportowych, pikników na łonie natury, poprzez zbiór płodów runa leśnego. Ze zwględu na panującą suszę w lasach i zagrożenie pożarowe, apelujemy o rozwagę i odpowiedzialne korzystanie z lasu.

Planując dłuższą wyprawę czy nawet krótki spacer, należy mieć na uwadze kilka najważniejszych zasad:

  • w lesie i w odległości od niego mniejszej niż 100 m używanie otwartego ognia jest surowo zabronione, poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi;
  • wybierając się do lasu samochodem osobowym, należy pozostawić pojazd na ogólnodostępnym parkingu leśnym, nie zaś na wjeździe do lasu czy drodze leśnej będącej również drogą pożarową i ewakuacyjną;
  • poruszanie się pojazdem silnikowym w lasach dopuszczalne jest wyłącznie drogami publicznymi. Na drogi leśne można wjechać tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach;
  • nie zostawiaj śmieci w lasach i zabierz je ze sobą. Papier po kanapkach czy butelka po napoju ważą bardzo niewiele i bez trudu można je schować do plecaka. Śmieci pozostawione w lesie rozkładają się przez dziesiątki lat i mogą stanowić zagrożenie dla zwierzyny;
  • w trakcie spaceru po lesie nie puszczaj psa wolno, bez smyczy. Pomyśl o przyrodzie, a także o innych korzystających rekreacyjnie z lasu;
  • poruszaj się po wyznaczonych ścieżkach leśnych zwracając uwagę na wszelkie oznaczenia m. in. dotyczące prowadzonych prac i ewentualnych czasowych zakazów wstępu do lasu;
  • wybierając się na spacer do lasu warto odpowiednio wcześniej zaplanować swoją wycieczkę, np. korzystając z bezpłatnej aplikacji mBDL (Mobilny Bank Danych o Lasach) lub portalu Czas w las.

Straż Leśna, Służba Leśna - uprawnienia

Pracownicy Lasów Państwowych są zobowiązani do niezwłocznego reagowania na wszelkie przejawy szkodnictwa leśnego, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami. Zwalczanie szkodnictwa leśnego zostało przypisane pracownikom Służby Leśnej, którym z tego tytułu przysługuje ochrona prawna przewidziana w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach.