Większość ludzi na tak zadane pytanie udziela odpowiedzi: na grzyby, na jagody, aby pobiegać lub pospacerować. 

A wiecie, że las jest najbogatszym lądowym środowiskiem przyrodniczym, domem wielu zwierząt i roślin, fabryką tlenu, dostarcza wielu dóbr niezbędnych nam do życia, magazynuje i oczyszcza wodę oraz  chroni przed hałasem? Fascynujące, prawda?

A czy wiecie, że sarna  i jelenie to dwa różne gatunki zwierząt? Sarny są znacznie mniejsze od jeleni. Nawet największy kozioł sarny (samiec) jest wyraźnie mniejszy niż łania czyli samica jelenia. Dla ułatwienia, przedstawiam krótki słownik nazw dla podstawowych gatunków zwierząt leśnych, które możecie usłyszeć z ust leśnika lub w programie przyrodniczym w telewizji:    

byk – samiec jelenia

łania – samica jelenia     

kozioł – samiec sarny                        

koza – samica sarny

cielak – młody jelonek

klępa – samica łosia                                      

łoszak – młody łoś

odyniec – samiec dzika                                

locha – samica dzika

pasiak, warchlak, przelatek – młode dzika w zależności od wieku                                                                                  

Pamiętać należy, że samce gatunków takich jak: łosie, jelenie czy sarny, mają poroże (nie rogi!!!), które zrzucają co roku.

Jeszcze jedna wskazówka dla leśnych wędrowców: jeżeli boisz się, że zgubisz się w lesie weź mapę lub poruszaj się wyłącznie po drogach - najlepiej tych głównych, które są utwardzone i szersze od innych. Zrezygnuj z leśnych wąskich ścieżek – mogą to być szlaki wydeptane przez zwierzynę np. do wodopoju.

Niezbędnik bezpiecznego turysty.

Kto był kiedyś w lesie? No właśnie - każdy odwiedza las! A kto wie, na jakie niebezpieczeństwa możemy się natknąć w lesie?

Każdy leśny turysta powinien wiedzieć, że:

• w lesie można spotkać dzikie zwierzęta, które nie są oswojone i mogą być dla nas niebezpieczne (np. jadowita żmija zygzakowata, locha broniąca swoich młodych, zwierzę zarażone wścieklizną);
• owady takie jak kleszcze, komary i inne, mogą nas boleśnie ukąsić, a nawet zakazić chorobami np. boreliozą;
• nie wolno wchodzić na powierzchnie, gdzie prowadzona jest wycinka drzew.  Powierzchnie takie zawsze są oznaczone tablicami ostrzegawczymi;
• możemy natknąć się w lesie na wnyki, sidła i inne pułapki stosowane przez kłusowników;
• w lasach zdarzają się pożary, podczas których grozi nam bezpośrednie niebezpieczeństwo. Na terenie Nadleśnictwa Brynek nie ma wyznaczonych miejsc do rozpalania ogniska. Stało się tak, z uwagi na duże zagrożenie pożarowe i sąsiedztwo aglomeracji górnośląskiej;
• z drzew czasem spadają gałęzie, a zimą także zgromadzony śnieg. Drzewa mogą się również złamać w wyniku wichury lub zalegającego śniegu;
• czasami, w wyjątkowych sytuacjach, w lasach mogą być prowadzone wielkopowierzchniowe lotnicze opryski chemiczne. Nie należy wtedy przebywać w lesie. Powierzchnie takie zawsze są oznaczone tablicami ostrzegawczymi;
• istnieje ryzyko natknięcia się na niewypały i niewybuchy na terenach, gdzie prowadzono działania wojenne;
• w lesie odbywają się polowania i wtedy należy zachować szczególną ostrożność;
• podczas dłuższych spacerów po nieznanym lesie można się zgubić;
• w lesie może nas zastać burza;
• leśne ścieżki nie są wybrukowanymi chodnikami - możemy się potknąć o korzenie drzew czy skręcić kostkę na nierównym podłożu;

Poniżej opisujemy szerzej wybrane niebezpieczeństwa, na które możemy natknąć się w lesie.

Las, to przede wszystkim teren porośnięty drzewami, krzewami i runem leśnym związany z gospodarką leśną. Prawidłowa gospodarka leśna wiąże się z koniecznością prowadzenia prac, przez Zakłady Usług Leśnych, współpracujące z Nadleśnictwem. Ze względu na niebezpieczeństwo związane z prowadzeniem wycinki drzew, pracownicy ZUL-i noszą kaski i ubrania ochronne oraz są specjalnie przeszkoleni z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac leśnych. Leśni turyści nie są odpowiednio ubrani i zabezpieczeni, nie posiadają wiedzy i doświadczenia robotników leśnych, dlatego nie powinni wchodzić w miejsca, gdzie wykonywane są prace leśne. Podczas wycinki drzewa są obalane na jedną stronę - osoby pracujące w lesie wiedzą, gdzie nie powinno się wtedy stać. Dbajmy o własne bezpieczeństwo i nie utrudniajmy pracy robotnikom leśnym. Jest tyle innych fragmentów lasu, gdzie możemy bezpiecznie spacerować! Informujemy, że obowiązuje zakaz wstępu na powierzchnie, gdzie prowadzona jest wycinka drzew - powierzchnie te są oznakowane w terenie.

Drzewa mają gałęzie, które w wyniku podmuchu wiatru mogą się łamać. Zdarzają się również wiatrowały, czyli drzewa przewrócone przez wiatr, wyrwane z ziemi wraz z korzeniami. Zimą na koronach drzew zalega warstwa mokrego śniegu powodująca czasem złamania gałęzi - to zjawisko nazywamy okiścią, a połamane w jej wyniku drzewa śniegołomami. W każdym momencie z drzewa może coś spaść (gałąź, zalegający śnieg itp.).

Las jest domem dzikich zwierząt. Dzikie, to znaczy nieoswojone, nieprzyzwyczajone do obecności człowieka. Nigdy nie wiemy, jak zachowa się takie zwierzę, dlatego należy zachować ostrożność. Nie podchodźmy do dzikich zwierząt, nie płoszmy ich. Las jest ich domem, nie bądźmy natrętnymi gośćmi. Niektóre dzikie zwierzęta są bardzo niebezpieczne, np. żmija zygzakowata jest jadowita, a jej jad jest niebezpieczny dla człowieka. W lesie możemy również spotkać owady: kleszcze, meszki, komary, osy, szerszenie i inne. Ich ukąszenie czy użądlenie, powoduje ból, swędzenie, opuchliznę, a dla osób uczulonych na jad stanowi zagrożenie życia. Owady mogą też przenosić choroby, np. poprzez ukąszenie kleszcza możemy zarazić się boreliozą czy kleszczowym zapaleniem mózgu.

W naszych lasach prowadzona jest także gospodarka łowiecka. Koła łowieckie organizują polowania zbiorowe kilka razy w roku. Myśliwi polują również indywidualnie. Oczywiście myśliwi polują na zwierzynę, a nie na turystów. Nieświadomym turystom może jednak zdarzyć się nieszczęśliwy wypadek - postrzelenie. Zagrożenie dla turystów może stanowić też spłoszona strzałem zwierzyna - zwierzę jest wtedy szczególnie nieprzewidywalne. Oprócz legalnych polowań, wynikających ze zrównoważonej gospodarki łowieckiej, niestety zdarza się także kłusownictwo. Kłusownicy pozostawiają w lesie wnyki, sidła i inne wymyślne pułapki na zwierzynę, w które może wpaść także nieostrożny turysta.

Od wiosny do jesieni w okresach bez opadów zdarzają się pożary lasów. Pożar w lesie jest bardzo niebezpieczny - stanowi bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla drzew, ale także dla zwierząt i ludzi przebywających w lesie. Możemy się także zatruć dymem, może na nas spaść płonąca gałąź drzewa, może nas zaatakować spłoszone zwierzę.

Zapraszamy do bezpiecznego korzystania z naszych lasów. W przypadku zauważenia zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt (wnyki i sidła kłusowników, pożar lasu i inne) prosimy o pilne powiadomienie Nadleśnictwa Brynek lub innych właściwych służb (straż pożarna, policja). Z naszej strony stale monitorujemy stan lasu i dbamy o bieżące usuwanie lub ograniczanie zagrożeń w lesie.

Zasady bezpiecznego przebywania w lesie

1. Nie wchodź na obszary, na które wstęp jest zabroniony, są one oznakowane tablicami ostrzegawczymi.
2. Dzieci będące pod Twoją opieką powinny przebywać w zasięgu Twojego wzroku.
3. By uniknąć chorób odkleszczowych, poruszaj się po wyznaczonych ścieżkach, z dala od gęstego podszytu. Dodatkowo zabezpieczy Cię stosowny ubiór: długie spodnie, rękawy, nakrycie głowy. Po powrocie z leśnego spaceru weź prysznic a później sprawdź swoje ciało i usuń ewentualne kleszcze.
4. Poruszanie się po wyznaczonych szlakach zmniejszy ryzyko zabłądzenia. Na dłuższą wyprawę zaopatrz się w papierową mapę i aplikacje mapowe. Z wyprzedzeniem analizuj pogodę i jeśli trzeba, pozostań w domu.
5. Zachowaj ostrożność! W lesie oprócz Ciebie znajdują się inni ludzie, korzystający z niego w najróżniejszy sposób. Nie zbliżaj się do niebezpiecznych miejsc, unikaj kontaktu z dzikimi zwierzętami, nieznanymi roślinami i grzybami. Nadleśnictwo nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody rzeczowe lub osobowe powstałe w trakcie korzystania z lasu.

Świadomy występujących zagrożeń, w lesie przebywasz na własną odpowiedzialność.