Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Zapraszamy na ścieżkę edukacyjną "Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek"
Zapraszamy na ścieżkę edukacyjną "Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek"
Ścieżka edukacyjno – przyrodnicza: „Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek”
Projekt małej retencji jest jednym z priorytetowych zadań realizowanych w ostatnich latach przez Lasy Państwowe. Dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich w Nadleśnictwie Brynek wybudowano nowe zbiorniki wodne, powstał obszar mokradłowy, a także zrealizowano zadanie unikatowe na skalę krajową – renaturalizację rowu Potempa – Świniowice.
Głównym celem projektu małej retencji realizowanej w Lasach Państwowych jest prowadzenie kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi.
Aby przybliżyć społeczeństwu termin małej retencji dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach powstała nowa ścieżka edukacyjno – przyrodnicza „Szlakiem małej retencji w Nadleśnictwie Brynek”.
Przystanek nr. 1. Zbiornik Źródełko leśnictwo Nowa Wieś oddział 164 l.
Zbiornik Źródełko został wybudowany w 2021 roku, nieopodal cieku Dębienica. Powierzchnia lustra wody wynosi 1,1 ha. Ilość wody jaką udało się zretencjonować to aż 14 100 m3, maksymalna głębokość zbiornika wynosi 1,2 m.
Na środku zbiornika znajduje się wyspa o powierzchni 150m², która jest ostoją i miejscem lęgowym dla ptactwa wodnego.
Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/Axa12tDYJs2UNfVn7
Tematem przewodnim przystanku jest ptactwo wodno – błotne.
Obiekty które powstały w ramach programu Małej Retencji Nizinnej w znacznym stopniu przyczyniają się do tworzenia optymalnych warunków bytowania dla ptactwa wodno-błotnego. Naturalna, pofalowana linia brzegowa oraz wyspy zachęcają ptactwo do zasiedlania tych terenów i wyprowadzania lęgów.
Najmłodsi odwiedzający ścieżkę mogą zapoznać się z postacią żurawia zwyczajnego – w formie dużej układanki - przesuwanki.
Przystanek nr. 2. Zbiornik Groszowy leśnictwo Krywałd oddział 71 l.
Zbiornik Groszowy został wybudowany w 2019 roku. Powierzchnia lustra wody wynosi 1,3 ha, a głębokość osiąga poziom 2 metrów. Ilość wody jaką udało się zretencjonować to 12 100 m3.
W środkowej części zbiornika znajduje się wyspa o powierzchni 20 arów, mająca na celu zwiększenie bioróżnorodności oraz stworzenie komfortowych warunków do gniazdowania ptaków.
Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/DEUvZAVVXwwaEkR5A
Tematem przewodnim przystanku są ssaki leśne.
Dzięki obiektom powstałym podczas realizacji projektu małej retencji nizinnej, wszystkie leśne zwierzęta mają nieograniczony dostęp do wody. Jest to niezwykle istotne w okresach suszy, gdy inne drobne cieki wodne i rowy są jej pozbawione.
Tablica znajdująca się na przystanku przedstawia najbardziej popularne i rozpoznawalne gatunki ssaków leśnych.
Do pogłębienia i utrwalenia wiedzy o leśnych ssakach, które możemy spotkać w lasach Nadleśnictwa Brynek służy urządzenie edukacyjne – tropy zwierząt leśnych. W ciekawy sposób zostały przedstawione podstawowe informacje na temat takich gatunków jak: jeleń, dzik, lis, wiewiórka, łoś, sarna, zając, borsuk.
Przystanek nr. 3. Obszar mokradłowy Żabi staw leśnictwo Strzybnica oddział 397c
Obszar mokradłowy lub inaczej nazywany obszar wodno-błotny powstał w 2019 roku z przekształcenia czterech dawnych czasz stawów, zasilany jest wodami opadowymi. Całkowita powierzchnia obszaru to 2,19 ha.
Lokalizacja -> https://goo.gl/maps/yE9sTdPJexfg7NUf8
Tematem przewodnim przystanku są płazy.
Nowopowstałe obiekty retencjonujące wodę jak i zmniejszające ryzyko pożarowe, są dogodnym miejscem do bytowania jak i rozrodu płazów, wpływają korzystnie na zwiększanie się populacji tych cennych gatunków zwierząt.
Przystanek nr. 4. Modernizacja rowu Potempa – Świniowice leśnictwa Potempa / Świniowice.
Renaturalizację rowu wykonano na długości ponad 4,44 km w 2020 roku. Prace które zostały wykonane to m.in. wykoszenie i wygrabienie pasa koryta rowu, usunięcie powalonych drzew, zatorów i namulisk. Na całej długości wykonano 30 progów drewnianych z wypadem z foszów dębowych i narzutu kamiennego w celu stabilizacji dna oraz zatrzymania wody w korycie rowu oraz 3 szt. gurtów drewnianych wraz z narzutem kamiennym w celu stabilizacji dna i wykluczenia erozji dennej. Z uwagi na zły stan techniczny wykonano także przebudowę 3 szt. istniejących przepustów.
Lokalizacja-> https://goo.gl/maps/tfNnfMhSp3JzzQbs8
Tematem przewodnim przystanku są gady.
W pobliżu zbiorników wodnych, na terenach podmokłych idealne miejsce do bytowania jak i rozrodu znajdują także gady. Do najczęściej spotykanych w naszych lasach należą: jaszczurka żyworodna, padalec, żmija zygzakowata i zaskroniec.
